• Geschiedenis
• Treinreizen vanuit Moskou
• Verzorging
• Tijdschema
• Reisdocumenten
• Tickets
• Wat mee te nemen?
• Vervolg van de reis

Geschiedenis van de Trans Siberië Express
De eerste man die het idee had voor een stoomtrein traject door Siberië was de Amerikaan Perry Mc. Donough Collins. Hij diende een voorstel in bij de Russische regering maar het werd afgewezen. Daarna kwam de Engelse ingenieur Dull op het idee een tramtraject tussen Nizhni Novgorod (het huidige Gorki) en Perm aan te leggen. Hij wilde de trams door paarden laten trekken (totdat de financiële situatie het toe zou laten stoomlocomotieven in te zetten). Dit voorstel werd ook afgewezen, net als de variant van een andere Rus die paarden, over een lengte van 3.000 km, door houten tunnels wilde laten galopperen. De volgenden die zich aan dit project waagden waren drie Engelsen: Morison, Sleigh en Horn. Maar ook zij faalden. Het duurde ongeveer 30 jaar tot een ingenieur, een stadhouder, een schatbewaarder en een minister overeenkwamen een plan te maken, en nog eens drie jaar tot er een goed uitvoerbaar plan was. Op 24 februari 1891 werd, met toestemming van het ministerie, het plan ondertekend die de bouw van de Trans Siberië spoorlijn vastlegde. Tsaar Alexander III was zeer tevreden over dit plan. Hij besloot rond 1884 dat er een verbinding moest komen tussen het westen van Rusland en het uitgestorven maar grondstofrijke oosten van de Siberische laaglanden. Na lang discussiëren werd een route uitgestippeld die begon in Moskou en de reiziger vervolgens langs Perm, Yekaterinburg, Omsk, Novosibirsk, Krasnojarsk, Irkutsk en Chita bracht om uiteindelijk in Vladiwostok, aan de uiterste oostkust van het continent, te eindigen. In 1886 werd begonnen met de aanleg van het traject. Onder de arbeiders waren soldaten en veroordeelden. Het duurde 25 jaar om de volle 9.000 kilometer rails aan te leggen. Uiteindelijk hebben ruim 90.000 arbeiders hun steentje bijgedragen; velen lieten het leven tijdens de werkzaamheden.

Het West Siberische traject
De verbinding tussen Perin en Sverdlovsk die reeds in 1878 was aangelegd werd zeven jaar later verlengd naar Tyumen. De verbinding tussen het oorspronkelijke vertrekpunt van de Trans Siberië Express, Chelyabinsk en het huidige vertrekpunt Sverdlovsk kwam tot stand in 1896. Het traject was in twee gedeeltes op te delen, van Chelyabinsk tot Omsk en van Omsk tot de rivier de Ob. In de zomer werd er per dag meer dan 3 km traject aangelegd. Het eerste gedeelte kwam in 1894 klaar, het tweede gedeelte in 1895. Omdat op het traject veel ongelukken gebeurden en men de bruggen op dit traject wilde zegenen ging dit traject pas een jaar later open.

Het Ussuri traject
Hoewel tsaar Alexander al in 1891 de eerste spade in de grond stak, duurde het 6 jaar om het 767 km lange traject naar Khabarovsk te bouwen. Ook hier was er een tekort aan arbeidskrachten. Om de situatie te verbeteren werden er arbeiders uit Sakhalin geworven. De aanlevering van bouwmateriaal duurde vaak maanden. Talloze muggenzwermen verspreidden ziektes, rivieren stegen tot enorme hoogten en daardoor overstroomde het gebied waarin het traject lag en Mansjoerische tijgers vielen steeds weer de arbeiderskampen aan. In 1897 reed de eerste officiële trein over dit traject naar Wladiwostok met 16 km per uur.

Het Midden Siberië traject
De aanleg van het deeltraject van Novonikolayevsk (het huidige Novosibirsk) naar Irkutsk begon in 1893. Dit traject werd aangelegd in twee delen. Het eerste gedeelte, dat liep van de rivier de Ob naar Krasnoyarsk, langs de westoever van de rivier de Yenisei, was klaar in 1898. Het tweede gedeelte, dat liep van Krasnoyarsk naar Irkutsk, was klaar in 1899. In Engeland werden er een keer 6.000 spoorstaven besteld die via het Karameer over de Poolcirkel naar de Yenisei rivier getransporteerd moesten worden. Tegelijkertijd werd het traject tussen Irkutsk en de havenplaats Baikal aan het meer van Baikal met enorme kosten aangelegd. Het traject moest hieren daar op de rotsen gemaakt worden waarvoor er rotsen opgeblazen moesten worden. Daardoor ontstonden over de lengte van 65 km, 50 bruggen. De aankomst van de eerste trein in Irkutsk op 16 augustus 1898 werd uitbundig gevierd.

De Baikalmeer overtocht
Tussen 1898 en 1905 reikte de spoorlijn slechts tot de haven van Baikal. Het spoorlijn comité werd gedwongen om het plan voor een zuidelijke omweg om het meer op te geven, vanwege de steile bergen die oprezen vanuit het meer. In 1895 werd besloten dat het Baikalmeer zou worden overgestoken per schip. De order voor dit schip ging naar een Engelse firma. Het schip werd in Engeland gebouwd is toen naar St. Petersburg gevaren, daar is het schip uit elkaar gehaald en is in onderdelen per trein naar het Baikalmeer vervoerd (dit alles nam 12 maanden in beslag). Er werden Britse technici aangesteld om de lading met onderdelen te ordenen en met hulp van de Russische collega's weer in elkaar te zetten. Verbazingwekkend hebben de belangrijkste onderdelen de lange reis onbeschadigd overleefd. In april 1900 was het schip compleet en kon er een reguliere veerboot verbinding onderhouden worden. Het schip de "Baikal" kon met een snelheid van 22 km per uur 28 goederenwagons of een gehele exprestrein transporteren. Op het hoofddek waren er daarom rails aangebracht. Aan boord bevond zich onder andere een kapel (hier trouwen was een waar genoegen voor de bevolking), een luxe lounge, een buffet en er was plaats voor 650 passagiers in de derde klasse en er waren coupes voor 150 personen in de eerste en tweede klasse. In 1898 kwam er een order voor een tweede, kleiner schip, bij dezelfde Britse firma die de "Baikal" bouwde. De "Angara" was kleiner dan de "Baikal", maar kon toch nog 150 passagiers en enige tonnen vracht vervoeren. Hoewel de "Angara" speciaal gemaakt was om als ijsbreker te dienen, kon het schip het dikke ijs in de winter en het voorjaar niet breken. Als de schepen dan in het ijs vastgevroren waren, werden de passagiers in schapenvellen gewikkeld en in grote korven gepakt die door paardensleden getrokken werden. Soms staken er ongeveer 2.000 sleden het ijs over. De reis van 50 km, werd in minder dan 5 uur uitgevoerd.

De Baikalmeer-omleiding
Het traject liep van de haven van Baikal naar Mysovsk, langs de oever van het Baikalmeer, het bergrijkste gebied van de hele reis. De boot was vaak de enige mogelijkheid om materiaal en gereedschap op de steile bergwanden te bevestigen en om tunnels te boren. Uiteindelijk kwamen er 33 tunnels en 200 bruggen. In dit gedeelte bevindt zich het hoogste punt van de Trans Siberië spoorlijn (1025m).

Het Trans-Baikal traject
Dit gedeelte begon aan de Oostoever van het Baikalmeer in Mysovsk (het huidige Babushkin, ter nagedachtenis aan de Irkutskerse revolutionair) en liep langs Verkheudinsk (het huidige Ulan Ude) en Chita naar Sretensk. Totdat het Amur traject in 1916 klaar was, gebruikten de reizigers vanaf Sretensk de boot en voeren de Shilka en Amur rivieren af tot Khabarovsk en van daaruit ging men verder over het, reeds in 1897 gereed gekomen, Ussuri traject. De allergrootste catastrofe bij het aanleggen van het Trans Siberië Express traject deed zich voor bij het Yablonovy gebergte. Een vier meter hoge vloedgolf verwoeste binnen 24 uur alle bouwwerken, overspoelde honderden dorpjes en duizenden runderen langs de Ingoda, Onon, Schilka en de Amur rivier. Dit ongeluk vertraagde de bouw van het Trans Siberië Express traject meerdere jaren.

De Oost Chinese spoorlijn
Het spoorlijn comité was tegen een spoorlijn langs de Amur rivier in verband met het overstromingsgevaar en stelde daarom voor met de Chinezen te gaan onderhandelen over de bouw van een kort traject door Mantsjoerije. De hoofdreden voor de Russen was natuurlijk de doorgang naar zee, naar een ijsvrije haven en heersschap over Korea en Mantsjoerije. De bouw van twee deeltrajecten welke de Oost Chinese spoorlijn in het oosten met het Ussuri traject en in het westen met het Trans Baikal traject verbind, begon in 1897. Het oostelijke deeltraject werd in 1899 geopend en liep van Ussuriysk tot de Mants-Joerische grens. Het westelijke deeltraject werd in 1901 geopend en begon in de buurt van Kaidolovo (het huidige Tarskaya), ca. 10 km ten zuiden van Chita en liep verder tot het Mantsjoerische treinstation (het huidige Manzhouli).

Het Amur traject
Toen de Japanners in 1904 op een overwinning aandrongen, was de Mantsjoerische route een perfect doel om aan te vallen. Daarom besloot het spoorlijn comité om een spoorlijn langs de Amurrivier aan te leggen. Met de bouw werd in 1908 in Kuenga begonnen en het liep verder, met uitzondering van de rivierlinie, in een wijde boog via Skovorodino naar Khabarovsk. De arbeidskrachten versloegen de Taiga en vochten tegen de aanhoudende koude en de talloze insecten. Met de opening van het Amur traject was de Trans Siberië spoorlijn klaar. Dat was in 1916.

Met de Transsiberië Express naar Japan
De Transsiberië Express rijdt vanuit Moskou naar Beijing in China of naar Wladiwostok aan de andere kant van ons continent in Rusland. Vanuit Wladiwostok kan je de boot naar Nilgata of Fushiki, aan de Japanse westkust, nemen. De bootverbinding is er echter alleen van half juni t/m half oktober in gebruik. Vanaf Japan kan je ook met de boot terug naar het Aziatische vasteland. Zo is er een wekelijkse verbinding tussen Osaka in Japan en Shanghai in China. Volgens de dienstregeling uit 1999 vertrekt de boot elke dinsdag uit Osaka en elke zaterdag uit Shanghai. Deze tweedaagse reis zal je circa ƒ 550,00 kosten. Een andere mogelijkheid is de dagelijkse bootverbinding tussen Shimonoseki, in het uiterste zuiden van Japan, en Pusan in Zuid-Korea. Reken op circa ƒ 200,00 voor de nachtelijke oversteek.

Naar Beijing in China
Er zijn verschillende mogelijkheden om naar Beijing of in omgekeerde volgorde te reizen. Je kan vanuit je woonplaats helemaal met de trein naar Beijing reizen, maar je kan echter ook naar Moskou vliegen en van daaruit de trein nemen. Dit scheelt twee dagen en kost hetzelfde.

• Transmantsjoerije Express (Transsiberië Express)
  De Transmantsjoerije Express rijdt vanuit Moskou en via Mantsjoerije rechtstreeks naar Beijing (Peking) in China. Deze treinreis duurt in totaal 6 dagen en 7 nachten. De trein vertrek op vrijdagavond vanuit Moskou en komt de volgende vrijdagochtend aan in Beijing. Het is niet mogelijk om met hetzelfde treinkaartje onderweg uit te stappen om enkele dagen later door te reizen.
  
  
• Transmongolië Express (Transsiberië Express)
  Vanuit Moskou is het ook mogelijk om via Mongolië naar Beijing te reizen. Deze reis duurt 1 dag korter dan de Transmantsjoerije Express. Om door Mongolië te reizen heb je echter wel een (transit)visum nodig. In tegenstelling tot de Transmantsjoerije Express behoort het hier wel tot de mogelijkheden om in Mongolië te overnachten en daarom wint deze reis aan populariteit. Als je in Mongolië uitstapt is het mogelijk om trips te maken over de uitgebreide toendra's en steppes en naar het Baikalmeer. Ook heel leuk is een overnachting in een karakteristieke Gher-hut.

Via de zijderoute
Behalve de hierboven genoemde routes naar Beijing, zijn er ook trajecten via de voormalige Sovjet republieken Kazachstan, Oezbekistan en Kirgizië. Hierbij volg je gedeeltelijk de oeroude zijderoute en doorkruis je het hele westen van China. Je kunt dan ook een bezoek brengen aan steden als Samarkand, Dunhuang en Xi'an.

In de Transsiberië Express heb je - net als in Nederland - een eerste klasse en een tweede klasse. De eerste klas heeft twee- en vierpersoonscoupés. In een tweepersoonscoupé vind je een wastafel met spiegel, gordijnen en een makkelijke stoel. De vierpersoonscoupés zijn ruim opgezet, maar hebben geen wastafel. Die vind je aan beide uiteinden van de wagon.
In de tweede klasse zijn er alleen vierpersooncoupés. Per wagon zijn twee toiletten, twee kleine wastafels met koud water en een 220 volt-aansluiting aanwezig. Het is dus niet mogelijk om te douchen. In iedere coupé bevinden zich aan weerszijden twee banken; overdag kan je erop zitten en 's avonds dienen ze, naast twee andere die uitgeklapt kunnen worden, als bed. In elke wagon staat een verder een samovar (een op kooltjes gestookte waterketel) waar je onbeperkt warm water kan tappen.

In elke wagon is een provodniki (gastheer/gastvrouw) aanwezig. Deze man of vrouw zorgt voor enig toezicht, zorgt voor warm water en maakt af en toe de wagons en het toilet schoon. Je krijgt van hem of haar ook een laken, sloop en een deken waar je de hele reis gebruik van moet maken.

Er is een restauratiewagon waar ongeveer 50 mensen tegelijk kunnen eten. De menulijst is uitgebreid, maar helaas komt het bijna altijd voor dat diverse gerechten niet te bestellen zijn. Dit is namelijk afhankelijk van de voorraad. Aan het eind van de reis is het aanbod helemaal beperkt. De medewerkers schijnen een centje bij te verdienen door onderweg de voorraad te verkopen aan de plaatstelijke bevolking. Het is daarom aan te bevelen om zelf een voorraad eten mee te nemen. Onderweg wordt regelmatig gestopt. Het is meestal niet duidelijk hoe lang de stop gaat duren. De stops duren van 1 minuut tot 20 minuten. Tijdens deze stops kan je bij de verkopers fruit, drinken en eten kopen.

Er worden diverse tijdschema's aangehouden: lokale tijd, Peking-tijd, Moskou-tijd. Alle treinschema's gebruiken Moskou-tijd als referentie. Aangezien je door 10 tijdszones reist, wordt het gemiddeld per dag één uur vroeger. Na enkele dagen in de trein ben je alle tijdsbesef kwijt. Je komt wel zonder jetlag aan in Beijing.

Het passeren van de grensovergang tussen Rusland en China is een tijdrovende bezigheid. Ten eerste moeten er zowel aan de Russische, als aan de Chinese zijde van de grens uitvoerige grensformaliteiten afgehandeld worden. Ook worden de onderstellen van alle wagons verwisseld omdat het spoor in Rusland in breedte afwijkt van het Chinese spoor.

Iedere reiziger moet beschikken over geldige visa van alle landen die gedurende de reis worden aangedaan . Voor het aanvragen van een Russisch visum moet je in het bezit zijn van een uitnodigingsbrief. De autoriteiten beperken hiermee de komst van individuele reizigers. De uitnodigingsbrief krijg je van de reisorganisatie waar je de reis hebt geboekt. Een visum kan je aanvragen bij de ambassade van Rusland in Den Haag. Als je geen tijd hebt om alle visa te regelen is het mogelijk om dit door je reisorganisatie te laten doen.

Ambassade van Rusland
Andries Bickerweg 2
2517 JP Den Haag
Telefoon: 070-3451300 / 3468888 / 3107506
Openingstijden: maandag-vrijdag 09.00-13.00 uur en 14.30-18.00 uur

Afdeling voor consulaire aangelegenheden
Laan van Meerdervoort 1
2517 AA Den Haag
Telefoon: 070-3467940
Openingstijden: maandag, woensdag en vrijdag 10.00-12.00 uur

Visumkosten: ƒ 125,00

Voor de aanvraag moet je het volgende meenemen:

• Een geldig paspoort (geldig tot 3 maanden na terugkomst)
• Een ingevuld visumaanvraagformulier (te downloaden via www. visumdienst.com)
• Eén pasfoto
• Uitnodigingsbrief of hotelvouchers
• Bewijs van medische verzekering
  

Ambassade van Mongolië
Avenue Besme 18
B-1190 Brussel
Telefoon: 00-322/3446974 of 00-322/3443215
Openingstijden: maandag-vrijdag 09.30-12.30 uur en 14.00-17.00 uur

Afdeling voor consulaire aangelegenheden
De Cuserstraat 5
1081 CK Amsterdam
Telefoon: 070-3467940

Aanvraagduur: 2 dagen of dezelfde dag
Visumkosten: BEF 1.500,00 (aanvraagduur 2 dagen) of BEF 2.500,00 (dezelfde dag)

Voor de aanvraag moet je het volgende meenemen:

• Een geldig paspoort (geldig tot 3 maanden na terugkomst)
• Twee ingevulde visumaanvraagformulier (te downloaden via www. visumdienst.com)
• Twee pasfoto's
• Uitnodigingsbrief

Ambassade van de Volksrepubliek China
Adriaan Goekooplaan 7
2517 JX Den Haag
Telefoon: 070-3065603
Openingstijden: maandag-vrijdag 09.00-12.30 uur

Afdeling voor consulaire aangelegenheden
Anna Paulownastraat 26
Den Haag

Aanvraagduur: 4 dagen, 24 uur of dezelfde dag
Visumkosten: ƒ 80, ƒ 130 of ƒ 150 (afhankelijk van de aanvraagduur)

Voor de aanvraag moet je het volgende meenemen:

• Een geldig paspoort (geldig tot 6 maanden na terugkomst)
• Een ingevuld visumaanvraagformulier (te downloaden via www. visumdienst.com)
• Eén pasfoto
• Uitnodigingsbrief
  

Je kan in Nederland en België verschillende reisarragementen boeken; van geheel verzorgde reizen tot basis-arrangementen en/of startarrangementen. Het is mogelijk te starten met een treinreis vanaf je woonplaats naar Moskou of Sint Petersburg. Maar bij bijna alle arragementen is een vlucht van Amsterdam naar Moskou inbegrepen, evenals de transfers en een hotelovernachtingen in Moskou. Het is mogelijk om vóór aanvang van de treinreis een bezoek te brengen aan Sint Petersburg of enkele dagen in Moskou te verblijven. De lengte van de diverse stops kan je zelf bepalen. Hoe langer de reis duurt en hoe meer stops onderweg, des te hoger de prijs.

Het onderbreken van de lange treinreis heeft zijn prettige kanten: je kan een nacht in een gewoon bed slapen, je kan douchen en eventueel je kleren wassen.

Tickets voor de Transsiberië Express zijn in Nederland onder andere te koop bij:

• Tiara Tours in Breda
• Koning Aap Reizen
• Vernu Reizen
• Kontakt International
• VNC Travel
• Scope Reizen
• De reiswinkels van de NBBS
  

Wat hebben wij geboekt?
Wij hebben een basisarrangement bij Tiara tours geboekt. We krijgen voor ƒ 1149,00 per persoon het volgende:

• KLM-vlucht op woensdag 20 september 2001 van Amsterdam naar Moskou
• Transfer naar hotel
• Een overnachting in een middenklasse hotel in Moskou
• Vrijdagavond transfer naar het Yaroslavsky treinstation
• Een Ticket voor de Transmantsjoerije Express Moskou - Beijing (7 nachten - 6 dagen)

We zijn verplicht om het visum van Rusland te laten verzorgen door Tiara tours (kosten ƒ 125,- per persoon). Het visum voor China mogen we zelf regelen.

• Toiletpapier. Dit is niet aanwezig in de trein.
• Pakje wegwerp toiletbrillen is aan te raden.
• Vochtige doekjes om tussendoor je handen en gezicht te wassen.
• Oordopjes op 's nachts de geluiden van de trein (en van de medepassagiers) enigszins weg te dringen.
• Handdoek en toiletartikelen als zeep etc.
• Een thermosfles, een drinkbeker, bestek en een zakmes met flesopener.
• Een schoonmaakdoekje om de buitenkant van het raam van de coupé mee schoon te maken (belangrijk voor foto's!).
• Makkelijk zittende kleding, in het voor- en najaar ook een trui en een jack.
• Een Chinees en een Russisch taalgidsje.
• Geld (in kleine coupures) om eten en drinken te kopen.
• Een horloge of wekkertje.
• Een verrekijker.
• Boeken en tijdschriften.
• Foto- en/of videocamera.
• Pen en schrijfblok om alle belevenissen en indrukken op te kunnen schrijven.
• Hoewel er een restauratiewagon aanwezig is, is de kwaliteit van het eten niet altijd om over naar huis te schrijven. Het verdient daarom aanbeveling zelf enig voedsel, zoals crackers, koekjes, pinda's e.d. mee te nemen.
• Enig vers fruit kunt u beste in Moskou kopen aangezien het verboden is fruit en groente in het GOS in te voeren.
• Fruit is volop te koop op de markt vlak achter het Izrnailovo hotel en in de kiosken voor het hotel. Ook kun je onderweg op de perrons volop fruit, home-made lekkernij en drank etc. kopen. Niet teveel van huis meenemen dus!
• Iedere wagon is voorzien van een Sarnowar, een op kooltjes gestookte waterketel. U kunt hier ongelimiteerd water aftappen. Wij raden u daarom aan oploskoffie, thee, soep en enkele in water oplosbare kleine maaltijden mee te nemen uit Nederland.

Eenmaal in Beijng aangekomen heb je een prima uitgangspunt voor een tocht door China, waarbij de meeste reizigers tenslotte uitkomen in Hongkong. Vanuit Hongkong kan je voordelig naar onderstaande bestemmingen vliegen:

• Bangkok (Thailand), om van daaruit door Zuidoost-Azië te trekken.
• Los Angeles, om van daaruit verder te reizen naar Noord-, Midden- of Zuid-Amerika.
• Australië en/of Nieuw-Zeeland.

Aangekomen in Beijing hebben we enkele dagen de tijd om alle bezienswaardigheden (nogmaals) te bezoeken. Op 30 september krijgen we gezelschap van onze nieuwe reisgenoten. Wij hebben namelijk een georganiseerde reis geboekt bij Ashraf. Deze reis voert ons 31 dagen lang door China, Tibet en Nepal. Wij hebben voor deze optie gekozen omdat wij overal horen en lezen dat het erg lastig is om naar en in Tibet te reizen als individu. Een georganiseerde reis is voor ons een goed alternatief.

Klik hier om verder te gaan naar het uitgebreide reis-programma van Ashraf.